Blog

Plac Zgody w Szczecinie: konkurs z 1964 r.

W 1963 roku zorganizowano konkurs architektoniczno-urbanistyczny na zabudowę Placu Przyjaźni Polsko-Radzieckiej – obecnego placu Zgody.

Zwyciężył projekt szczecińskich architektów – Wacława Furmańczyka i Witolda Jarzynki. Cztery jednakowe wysokie bloki, które mijamy codziennie na Alei Wojska Polskiego na odcinku od kina Kosmos do baru Pasztecik to realizacja ich zwycięskiej koncepcji. Jak wyglądałby Aleja Wojska Polskiego i plac Zgody, gdyby w 1964 roku do realizacji wskazano jedną z dwóch wyróżnionych wtedy koncepcji?

Historia placu Zgody

Plac Zgody znajduje się na skrzyżowaniu ulic: Al. Wojska Polskiego, ul. Bogusława X, ul. Boh.Getta Warszawskiego, ul. E. Bałuki. Do 1945 r. nosił nazwę  Bismarckplatz, a jego obudowę tworzyły czterokondygnacyjne kamienice czynszowe. W 1944 r. część zabudowy została zniszczona. Bezpośrednio po wojnie zmieniono nazwę na Plac Zgody, a następnie w 1950 r. przemianowano go na Plac Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W 1973 r. zlikwidowano linię tramwajową, która przebiegała przez plac. W 1989 wrócono do starej nazwy – Plac Zgody.

Konkurs w 1963 r.

Nagroda I – Praca nr 2

plac zgody
I nagroda dla szczecińskiego zespołu architektów (fot. archiwum SARP)

Autorzy:
-Wacław Furmańczyk,
-Witold Jarzynka (SARP Szczecin)
-konstr. Zbigniew Przybysz (PZITB)

Wyróżnienie I – Praca nr 3

Wyróżnienie otrzymali architekci ze Szczecina – Mieczysław Janowski, Bogusław Herman, Janusz Lisek. (fot. archiwum SARP)

Autorzy:
-Mieczysław Janowski,
-Bogusław Herman,
-Janusz Lisek (SARP Szczecin)
-inż. Grygoruk
-Ludwik Kołodziejczyk

Czytaj dalej „Plac Zgody w Szczecinie: konkurs z 1964 r.”

High-Deck-Siedlung w Berlinie

Radykalna wizja miasta podporządkowanego samochodom została tu urzeczywistniona i okazała się wielką porażką.

Zachodni Berlin po podziale miasta w 1961 roku cierpiał na deficyt działek budowlanych. Dlatego wiele dużych zespołów mieszkaniowych powstawało w tym czasie na obrzeżach miasta. Po budowie wielkich osiedli: Gropiusstadt znajdującego się między przedwojennymi osiedlami Britz, Buckow i Rudow oraz Märkischen Viertel w dzielnicy Wittenau zapadła decyzja o budowie dwóch kolejnych zespołów w dzielnicy Neukölln. Jeden z nich, nazwany później High-Deck-Siedlung, miał znaleźć się wzdłuż ulicy Sonnenallee na południu dzielnicy.

Projekt: Rainer Oefelein, Bernhard Freund, Jörg Nienburg, Bernd Tibes
Budowa: 1973-75, 1980-82

Czytaj dalej „High-Deck-Siedlung w Berlinie”

Szkoły Tysiąclatki w Szczecinie

W Szczecinie znajduje się 7 szkół, które otrzymały status szkoły – pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego.

Pomysł akcji społecznej na rzecz szkolnictwa pojawił się jako pierwszy u nauczycieli zrzeszonych w Związku Nauczycielstwa Polskiego. W związku z tym już w pierwszej połowie 1958 roku utworzono Towarzystwo Popierania Budowy Szkół. Episkopat w tym samym czasie ogłosił przygotowania do obchodów Tysiącletniej rocznicy chrztu Polski w 1966 roku. W efekcie akcja zainicjowana przez TPBS została skutecznie wciągnięta w tryby komunistycznego ustroju i wykorzystana w celach propagandowych. Popularność i masowy charakter całej akcji sprawił, że Szkoły Tysiąclatki wpisały się w kanon polskiej architektury.

Społeczna Akcja Budowy Szkół Tysiąclecia Państwa Polskiego

Ze strony aparatu władzy centralnej pomysł akcji budowy Tysiąclatek został ogłoszony publicznie 7 września 1958 r. podczas przemówienia I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki. Akcję koordynować miał specjalnie do tego celu powołany w listopadzie 1958 r. Społeczny Fundusz Budowy Szkół.

Szkoły Tysiąclatki w liczbach

W efekcie pierwszą szkołę Tysiąclecia oddano do użytku w 1959 roku w Czeladzi przy ul. Spacerowej (Aglomeracja Śląska). Szkoła o numerze 500. powstała w Szczecinie przy ul. Mickiewicza w 1962 roku. Otwarcie tysięcznej szkoły-pomnika nastąpiło już 4 września 1965 roku w Warszawie przy ul. Ożarowskiej.

Akcji nie zatrzymało ani wybudowanie 1000. szkoły, ani obchody 1000-lecia Państwa Polskiego w 1966 roku. Dlatego SFBS przekształcono w Społeczny Fundusz Budowy Szkół i Internatów rozszerzając cele zbiórki. Ostatecznie akcja została zamknięta z końcem 1972 roku. W rezultacie powstały 1423 obiekty o statusie pomnika tysiąclecia. Jednak nie były to tylko szkoły podstawowe. Wśród nich znalazły się również szkoły zawodowe, licea ogólnokształcące, gmachy internatów, zakłady wychowawcze, dom kultury i szkoła wyższa.

W czasie trwania społecznej akcji budowano również szkoły ze środków państwowych. Ostatecznie w latach 1959-65 zbudowano 4619 szkół.

Czytaj dalej „Szkoły Tysiąclatki w Szczecinie”