Ludwig Mies van der Rohe zaprojektował dom państwa Lemke w 1932 roku. Różne pierwotne projekty, niektóre zakładające dwie kondygnacje, finalnie ewoluowały w budynek na planie litery L, częściowo również ze względów finansowych. Wniosek o pozwolenie na budowę został złożony w 1932 roku i budowa rozpoczęła się w sierpniu tego roku. W marcu następnego roku dom był gotowy. Karl i Martha Lemke mieszkali tam do 1945 roku.

W październiku 1945 roku dom został przejęty przez Armię Czerwoną i zamieniony na garaż. Od lat 60-tych do upadku Muru Berlińskiego Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD (Stasi) wykorzystywało willę do różnych celów, takich jak pralnia, kuchnia, czy mieszkanie dozorcy – wszystkie wymagały wielu remontów i modyfikacji w domu i ogrodzie.

W 1977 roku dom został poddany ochronie przez władze Wschodniego Berlina. Podczas politycznych przełomów i zjednoczenia pod koniec lat 80-tych i na  początku 90-tych w wyniku inicjatywy mieszkańców znalazł się w jurysdykcji dzielnicy Hohenschönhausen – obecnie Lichtenberg. Dom został później otwarty dla publiczności i dostosowany do aktualnych potrzeb.

Od roku 1994 w ogrodzie stoi rzeźba Aufsicht um die Kante berlińskiej artystki Ruth Baumann. Budynek został poddany renowacji w latach 2000-2002. Przywrócono oryginalny kształt budynku ze stolarką okienną wykonaną w technice z lat 30-tych; zamurowano otwór okienny w sypialni.

Państwo Lemke

Karl i Martha Lemke, małżeństwo bez dzieci, poprosiło Miesa o zaprojektowanie małego i skromnego domu, który w pogodne dni mógłby otworzyć się na ogród. Karl Lemke był właścicielem studia graficznego i drukarni na Mühlenstraße w dzielnicy Friedrichshain. Firmy Lemkego często pracowały dla muzeów, instytucji kultury i artystów. Maszyny drukarskie Lemkego cieszyły się dobrą reputacją w Berlinie. Jako człowiek biznesu, Karl Lemke wiedział jak zaprezentować swój dom we właściwy sposób – uwielbiał nowoczesną architekturę i użył jej do kreacji swojej osoby – biznesmena. Przyjmował swoich gości na tarasie przy willi, używając bajecznej scenerii  Jeziora Obersee jako tła dla biznesowych rozmów. Karl Lemke był entuzjastą sztuki i częścią jego majątku była również kolekcja obrazów oraz zegarków. Wyposażenie z domu państwa Lemke zostało niemal w całości przejęte przez muzea berlińskie.

Ogród

Projektowanie ogrodu było nadzorowane przez ogrodnika Karla Foerstera z Poczdam-Bornim. Zawodowa partnerka Foerstera – Herta Hammerbacher włączyła istniejące elementy budowlane i roślinność z projektu poprzedniego w nowy projekt. Jakkolwiek główny plan został oparty na koncepcji stworzonej przez Miesa.  Ogród państwa Lemke miał funkcjonować jako strefa przejściowa łącząca dom z jeziorem i krajobrazem parkowym. Projekt ogrodu stoi w dialogu z kształtem domu stopniowo łącząc miejsce posadowienia z otaczającym krajobrazem. Przejście z poziomu podłogi wnętrza do ogrodu prowadzi przez przylegający taras na zewnątrz – do swobodnie ukształtowanego trawnika. Ten efekt zwraca wnętrze domu bliżej krajobrazu bardziej niż pierwsze projekty Miesa. Dom i ogród uzupełniają się dzięki specjalnym akcentom nadanym aby podkreślić grę wnętrza i przestrzeni zewnętrznej. Częścią tej strategii jest drzewo orzecha włoskiego znajdujące się na tarasie , które podkreśla centrum założenia oraz żywopłot z grabów rozszerzający ścianę zewnętrzną na ogród, spinając jednocześnie przestrzeń wewnątrz i na zewnątrz działki.

Wyposażenie

Studio architektoniczne Miesa opracowało oryginalne wyposażenie dla domu państwa Lemke. Mies van der Rohe zaprojektował część wyposażenia wspólnie z Lilly Reich, swoją partnerką życiową tego czasu. Gabinet i sypialnia zostały luksusowo wyposażone meblami ich projektu. Pokój dzienny wyposażono meblami państwa Lemke, które sprowadzili wraz z przeprowadzką do nowego domu. Mies i Reich wyposażyli dom w całości drewnianymi meblami, nie zaś stalowymi z których zasłynął Mies, a które przedstawiają historyczne fotografie z 1933 roku. W każdym pokoju użyto innego gatunku drewna. Drewno satynowe zostało wybrane dla wielkopowierzchniowej szafy gabinetowej i małżeńskiego łoża w sypialni, zaś biurko, półki na książki i kwadratowy stół w pracowni zostały wykonane z hebanu Macassar. Do tego część umeblowania została pokryta świńską skórą w kolorze żółtym, włączając w to łóżko, biurko, fotel i taboret. Meble z domu państwa Lemke znajdują się w Kunstgewerbemuseum (Muzeum Rzemiosła Artystycznego) w Berlinie.

W willi regularnie odbywają się wystawy sztuki współczesnej. Jest również obowiązkowym punktem wycieczek dla miłośników nowoczesnej architektury. Dom jest otwarty dla publiczności, wstęp bezpłatny.

Tekst w dużej części został przetłumaczony z oficjalnej strony domu: www.miesvanderrohehaus.de